Cổng thông tin Khoa học và Công nghệ ngành Ngân hàng
Ngày 13/03/2024 tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), Viện Chiến lược Ngân hàng (CLNH) đã tổ chức Hội thảo giới thiệu kết quả nghiên cứu của Đề tài Khoa học và Công nghệ cấp Bộ “Kinh nghiệm xây dựng khuôn khổ chính sách nhằm phát triển và vận hành cơ chế bán buôn tín dụng cho các tổ chức tài chính vi mô” (mã số ĐTNH.014/22) do TS. Nguyễn Hồng Yến, Trưởng Bộ môn Kế toán ngân hàng, Học viện Ngân hàng (HVNH) làm chủ nhiệm.
Toàn cảnh Hội thảo
Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS. Phạm Minh Tú – Phó Viện trưởng Viện CLNH cho biết, tổ chức tài chính vi mô ra đời và có vai trò quan trọng trong thúc đẩy tài chính toàn diện tại Việt Nam. Các tổ chức này có chức năng hỗ trợ cho các cá nhân, hộ gia đình thu nhập thấp, giúp họ có cơ hội phát triển, cải thiện cuộc sống thông qua việc tiếp cận với các dịch vụ tài chính chính thức. Tuy nhiên, theo TS. Phạm Minh Tú, các tổ chức tài chính vi mô hoạt động ở một phạm vi giới hạn, tệp khách hàng giới hạn vì vậy gặp khó khăn trong việc huy động nguồn vốn để cho vay. Đề tài nghiên cứu nhằm góp phần giải quyết vấn đề trên, từ đó giúp các tổ chức tài chính vi mô mở rộng phạm vi hoạt động.
TS. Phạm Minh Tú, Phó Viện trưởng Viện CLNH phát biểu khai mạc Hội thảo.
Theo đại diện nhóm nghiên cứu, mặc dù, tài chính vi mô ở Việt Nam ra đời và phát triển từ hơn 3 thập kỷ, tuy nhiên bán buôn tín dụng vẫn là một vấn đề khá mới mẻ. Kết quả nghiên cứu cho thấy, chất lượng hoạt động của các tổ chức tài chính vi mô tại Việt Nam ngày càng được cải thiện, hoạt động kinh doanh có lãi, đảm bảo tự vững tài chính với chênh lệch thu lớn hơn chi. Với các tổ chức tài chính vi mô chính thức, ROA bình quân đạt 2,98% và ROE đạt 13,7%, đảm bảo quy định về tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu của NHNN. Đây cũng là cơ sở thoả mãn điều kiện để thành lập quỹ bán buôn tín dụng.
TS. Nguyễn Hồng Yến, Trưởng Bộ môn Kế toán ngân hàng, HVNH – Chủ nhiệm Đề tài trao đổi tại Hội thảo.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, trong các giải pháp về vốn, việc hình thành cơ chế cho vay bán buôn tài chính vi mô là một công cụ hữu hiệu và đã được áp dụng thành công ở nhiều quốc gia. Các ví dụ điển hình của quỹ bán buôn tín dụng có thể kể đến Afghanistan, Bangladesh, Bosnia, Pakistan, Trung Quốc. Đặc biệt, mô hình này phát huy tác dụng tại các thị trường tài chính vi mô non trẻ và được phân khúc rõ ràng. Kinh nghiệm quốc tế gợi mở nhiều khả năng áp dụng mô hình này tại Việt Nam để thúc đẩy tiếp cận vốn và góp phần tăng cường năng lực của các tổ chức tài chính vi mô. Tuy nhiên đây là lĩnh vực mới mẻ chưa có tiền lệ ở Việt Nam nên những quy định pháp lý cần phải được rà soát, nghiên cứu thận trọng.
Thực tế tại Việt Nam cơ chế cho vay bán buôn tài chính vi mô đã bước đầu hình thành và được thực hiện bởi Quỹ Hỗ trợ tín dụng trực thuộc Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam (Quỹ hỗ trợ tín dụng ra đời từ dự án tín dụng Việt – Bỉ).
Nhóm nghiên cứu đề xuất ba mô hình được cho là phù hợp với thực tế tại Việt Nam. Thứ nhất là đề xuất thành lập quỹ đầu tư tài chính vi mô thuộc Ngân hàng chính sách xã hội Việt Nam nhằm thực hiện chức năng bán buôn tín dụng cho các tổ chức tài chính vi mô. Thứ hai là phát triển chức năng bán buôn tín dụng cho các tổ chức tài chính vi mô tại các ngân hàng thương mại Việt Nam trong đó ưu tiên thí điểm tại Agribank và sẽ nhân rộng ra các ngân hàng thương mại khác trong tương lai. Thứ ba là thực hiện cho vay hợp vốn giữa ngân hàng thương mại và các tổ chức tài chính vi mô.
Trao đổi tại Hội thảo, các ý kiến đều cho rằng xây dựng một cơ chế bán buôn tín dụng cho các tổ chức tài chính vi mô là cần thiết. Tuy nhiên, để cơ chế này có thể được hình thành và vận hành cần phải có sự tham gia chỉ đạo một cách quyết liệt từ phía Chính phủ, NHNN và các bộ ngành có liên quan. Theo đó, việc xây dựng khuôn khổ chính sách về bán buôn tín dụng cho các tổ chức tài chính vi mô nhằm đảm bảo hoạt động tài chính vi mô phát triển lâu dài, bền vững theo cơ chế thị trường.
Tin bài & Ảnh: Thời báo Ngân hàng; Viện Chiến lược Ngân hàng